ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วรวิทย์ จันทร์สุวรรณ
ปรับปรุงล่าสุด: 1 มีนาคม 2564
เกรดสารเคมี (Chemical grade)
สารเคมี (reagent) หมายถึงสารประกอบอินทรีย์หรืออนินทรีย์ที่ทราบน้ำหนักสูตรโมเลกุลที่แน่นอนและมีความบริสุทธิ์เพียงพอที่ใช้กับงานวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์เพื่อทำการทดสอบการวัดและการตรวจสอบค่าต่างๆ สารเคมีที่ผลิตขายมีความบริสุทธิ์ต่างๆ กัน และแบ่งเป็นหลายเกรดตามความบริสุทธิ์ของสาร
1) เกรด ACS reagent เป็นเกรดที่มีความบริสุทธิ์สูงสุด และความบริสุทธิ์ได้มาตรฐานตามที่สมาคมเคมีอเมริกัน (American Chemical Society หรือ ACS) กำหนดไว้และมีใบประกันรับรองให้ เหมาะสำหรับใช้ในงานวิเคราะห์
2) เกรดวิเคราะห์ (analytical reagent (AR)/reagent grade) เป็นเกรดที่มีความบริสุทธิ์สูงกว่า 99% มีมลทินเจือปนในระดับที่น้อยมาก โดยทั่วไปจะมีข้อมูลแสดงปริมาณสิ่งเจือปนไว้ด้วยและเปอร์เซ็นต์ความบริสุทธิ์และสิ่งเจือปนจะต้องอยู่ในมาตรฐานที่ได้กำหนดไว้ เหมาะสำหรับใช้ในงานด้านการวิเคราะห์และห้องปฏิบัติการทั่วไป ถ้าสารเคมีได้มาตรฐานตามที่สมาคมเคมีอเมริกัน (ACS) กำหนดไว้จะเขียนบ่งไว้ AR (ACS) reagent
3) เกรด USP เป็นเกรดที่มีความบริสุทธิ์ได้มาตรฐานตามที่ U.S. Pharmacopoeia กำหนดไว้ เหมาะสำหรับใช้ในงานด้านอาหาร ยา ทางการแพทย์ และห้องปฏิบัติการทั่วไป สารเกรดโดยมีสารเจือปนที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพอยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับ
4) เกรด purified/practical grade เป็นเกรดที่มีคุณภาพดีแต่ไม่ได้มาตรฐานตามที่กำหนดไว้ ไม่เหมาะใช้ในงานด้านอาหาร ยา ทางการแพทย์
5) เกรด C.P. (chemical pure) รีเอเจนต์เกรดนี้บริสุทธิ์เกือบเทียบเท่าเกรดวิเคราะห์ (reagent grade) มาตรฐานของความบริสุทธิ์ของสารเคมีเกรดนี้ไม่แน่นอน ขึ้นอยู่กับโรงงานผู้ผลิต
6) เกรดปฏิบัติการ (lab หรือ practical) เป็นสารเคมีที่มีเปอร์เซ็นต์ความบริสุทธิ์สูงกว่า 95% มีปริมาณสิ่งเจือปนมากกว่าเกรดงานวิเคราะห์ แต่บางครั้งสามารถใช้แทนสารเคมีเกรดวิเคราะห์ได้ หากมีเปอร์เซ็นต์ความบริสุทธิ์สูงพอและสิ่งเจือปนไม่มีผลต่อการทดลอง เหมาะสำหรับใช้ในงานที่ไม่ต้องคำนึงถึงความบริสุทธิ์ของสารเคมี
7) เกรด NF เป็นเกรดที่มีความบริสุทธิ์ได้มาตรฐานตามที่ national formulary (NF) กำหนด เหมาะสำหรับใช้ในงานที่ไม่ต้องคำนึงถึงความบริสุทธิ์ของสารเคมี จะมีสารเคมีอื่นเจือปน (impurities) อยู่ในปริมาณปานกลาง
8) เกรดทางการค้า (technical หรือ commercial) เป็นสารเคมีที่ใช้งานอุตสาหกรรม จัดเป็นสารเคมีเกรดต่ำสามารถใช้ได้ดีกับงานทดลองบางอย่าง โดยปกติสารเคมีชนิดนี้ไม่บอกรายละเอียดของสิ่งเจือปน (impurity) หรือเปอร์เซ็นต์ความบริสุทธิ์ของสารเคมี ไม่เหมาะใช้ในห้องปฏิบัติการ
| เกรดสารเคมี | คำจำกัดความ | คุณลักษณะและการเลือกใช้งาน |
| เกรดอุตสหกรรม (Technical grade หรือ Commercial grade) |
A good quality chemical grade used for commercial and industrial purposes. Not pure enough to be offered for food, drug, or medicinal use of any kind | - สารเคมีเกรดที่มีความบริสุทธิ์ต่ำ - ไม่บอกรายละเอียดของสารเจือปน (impurity) ไม่มีการรับรองปริมาณสารปนเปื้อน - ราคาถูก - สามารถใช้กับงานทดลองบางอย่างที่สารเจือปนไม่มีผลต่อการทดลอง แต่ไม่ควรใช้เป็นสารทำปฏิกิริยาเพื่อการวิเคราะห์เชิงปริมาณ |
| เกรด Purified (Practical grade) |
Also called pure or practical grade, and indicates good quality chemicals meeting no official standard; can be used in most cases for educational applications. Not pure enough to be offered for food, drug, or medicinal use of any kind | - มีความบริสุทธิ์สูงกว่าเกรดอุตสาหกรรม (Technical grade) แต่ระดับความบริสุทธิ์เท่าใดนั้นขึ้นอยู่กับบริษัทที่ทำการผลิต - เหมาะสำหรับใช้ในงานวิเคราะห์ทั่วไป แต่ส่วนใหญ่มักใช้ทำ Blank Detection |
|
เกรดห้องปฏิบัติการ (Laboratory reagent grade) |
A chemical grade of relatively high quality with exact levels of impurities unknown; usually pure enough for educational applications. Not pure enough to be offered for food, drug, or medicinal use of any kind | - มีความบริสุทธิ์สูงประมาณ 95%*(*แตกต่างตามแต่ละแบรนด์ผู้ผลิต) - ผู้ผลิตรับรองความบริสุทธิ์และปริมาณสูงสุดของสารปนเปื้อน - มีคุณภาพเทียบเท่าหรือสูงกว่าสารเคมีเกรดยา - ชื่อเรียกเกรดห้องปฏิบัติการแตกต่างกันตามแต่ละผู้ผลิต (ตารางด้านล่าง) |
|
เกรด NF |
A grade of sufficient purity to meet or exceed requirements of the United States National Formulary. (Since bought out and merged with the United States Pharmacopeia, USP-NF) | - สารเคมีที่มีความบริสุทธิ์ได้มาตรฐานตามที่ national formulary (NF) กำหนด - เหมือนกับเกรดทางยา - เหมาะสำหรับใช้ในงานที่ไม่ต้องคำนึงถึงความบริสุทธิ์ของสารเคมีจะมีสารเคมีอื่นเจือปน (impurities) อยู่ในปริมาณปานกลาง |
|
เกรดทางยา (Pharmacopoeia grade) |
A chemical grade of sufficient purity to meet or exceed requirements of the United States Pharmacopeia (USP); acceptable for food, drug, or medicinal use; may be used for most laboratory purposes | - มีความบริสุทธิ์สูง แต่ไม่ทราบความบริสุทธิ์ที่แน่นอน แต่ข้อสำคัญยิ่งคือ จะต้องไม่มีสารที่เป็นพิษต่อร่างกายเจือปนอยู่ - สารเคมีที่ผลิตตามเภสัชตำรับมาตรฐานของแต่ละประเทศหรือทวีป ชื่อเรียกต่างกัน เช่น USP ของสหรัฐอเมริกา (United State Pharmacopoeia), BP ของประเทศอังกฤษ (British Pharmacopoeia), EP ของ European Zone (European Pharmacopoeia) |
|
เกรดวิเคราะห์ |
High purity is generally equal to ACS grade and suitable for use in many laboratory and analytical applications | - สารเคมีที่มีคุณภาพตามมาตรฐานของ ACS - สารนี้มีความบริสุทธิ์สูงมาก (ประมาณ 99%) มีสิ่งเจือปน(impurities) ค่อนข้างน้อย - มีข้อมูลแสดงปริมาณสารสูงสุด และสารปนเปื้อนสูงสุด (maximum limits of impurity) บนฉลากข้างภาชนะบรรจุชัดเจน - มีมาตรฐานที่กำหนดไว้ตามแต่ละบริษัทผู้ผลิต - ใช้ในงานด้านเคมีวิเคราะห์ทางคุณภาพและปริมาณในห้องปฏิบัติการ เหมาะสำหรับใช้ในงานวิเคราะห์ที่ต้องการความแม่นสูง และใช้ในการเตรียมสารละลายมาตรฐาน |
|
เกรด ACS |
A chemical grade of the highest purity and meets or exceeds purity standards set by the American Chemical Society (ACS) | มีความบริสุทธิ์สูง มีคุณลักษณะเหมือนกันเกรดวิเคราะห์แต่ที่เพิ่มเติมคือการได้รับการรับรอง ความบริสุทธิ์ตรงตามมาตรฐานที่ระบุไว้โดย Reagent Chemicals Committee of the American Chemical Society |
|
เกรดสารเฉพาะงาน |
สารเคมีที่ใช้กับเฉพาะงาน หรือมีวัตถุประสงค์เฉพาะที่เกี่ยวข้องกับเทคนิค เครื่องมือวิเคราะห์ เช่น Primary standard grade: มีความบริสุทธิ์สูงมาก มีคุณสมบัติเป็นสารมาตรฐานปฐมภูมิ มีใบรับรองแสดงผลการวิเคราะห์ (Certificated of Analysis: COA) ที่แสดงรายละเอียดของสารปนเปื้อนอย่างชัดเจน Spectroscopic grade: งานด้านสเปกโทรสโกปี มีความบริสุทธิ์สูง ราคาแพง Research grade: งานวิจัยทั่วไป Scintillation grade: งานด้านกัมมันตรังสี Pesticide grade & Nano grade: งานวิเคราะห์สารกำจัดศัตรูพืช Chromatographic grade: งานด้านเทคนิคโครมาโทกราฟี (GC grade) มีความบริสุทธิ์สูงมาก ราคาแพง Ultra-pure grade: งานด้านเทคนิคโครมาโทกราฟี (HPLC grade, LCMS grade) มีความบริสุทธิ์สูงมาก มีสารเจือปนต่ำ ระดับ ppb (ส่วนในพันล้านส่วน) ราคาแพง |
ตารางแสดงชื่อเรียกของเกรดสารเคมีของแต่ละผู้ผลิต
| บริษัทผู้ผลิต | ประเทศ | เกรดอุตสาหกรรม | เกรดห้องปฏิบัติการ | เกรดวิเคราะห์ |
| Fisher Chemical | England | Technical | Extra pure, Analysis | AR, Analytical reagent |
| AJAX Finechem | Australia | Technical | UNILAB | UNIVAR |
| Alfa Aesar | England | - | LAB | Analysis |
| BDH | England | Technical | LR Purified | AnalaR |
| MERCK | Germany | Technical | Pure, Lab | GR |
| FLUKA | Switzerland | Techn. | Purum | Puriss p.a. / ACS reagent |
| Sigma | USA | Techn. | Purum | Puriss p.a. / ACS reagent |
| Carlo Erba | Italy | RE | ERBApharm | Purex for analysis/RPE/ACS-Reag Ph.Eur. /Reag. USP |
| HiMedia | India | Technical/ Purified | Extra pure/ L.R. | A.R. |
| KemAus | Australia | Technical | Laboratory reagent | A.R. |
| Chemsupply | Australia | Technical | Laboratory reagent | A.R. |
| QReC | New Zealand | - | Extra pure | Grade AR |
| Loba Chemie | India | - | Extra pure | AR, AR/ACS |
กรด (Acid)
- OmniTrace Grade Acids – Higher purity than Reagent Grade, suitable for trace metals analysis. Acids are analyzed for a minimum of 33 different metals. Trace metals are typically in the ppb range. (EMD trademark)
- Trace metal – Acids manufactured to achieve very low metal contamination in ppb range. Primarily used in the digestion of samples prior to ICP analysis. Each lot is analyzed for 32 metals by ICP/MS. (Tedia designation)
- Trace metal Plus – For critical trace metal analyses, the acids are manufactured by double sub-boiling distillation to achieve low metal contamination in ppt range. Each lot is analzed for 32 metals by ICP/MS. (Tedia designation)
- Suprapur Grade Acids – High purity grade acid produced by E. Merck. Suitable for sensitive instrumental methods. Trace metals in the low ppb range, frequently less than detection limits. This grade applies to acids and salts. (EMD trademark)
- AR Select – A line of acids specifically developed for trace metal analysis; analyzed for up to 28 metals in the 0.05 to 0.0005 ppm range. (MBI trademark)
- AR Select Plus – The purest grade of Mallinckrodt acids. AR Select Plus acids are manufactured utilizing sub-boiling point, quartz-lined stills and are packaged in fluoropolymer bottles to maintain purity. These products are tested for 45 elements in the 3.5 to 0.005 ppb range, ensuring low background interference. (MBI trademark)
- Environmental Grade – Extremely high purity acids refined through a single sub-boiling distillation process. (Anachemia trademark)
- Environmental Grade Plus – Acids produced by distilling Environmental Grade acids a second time. This product is double sub-boiling distilled acid and is of the highest purity available. (Anachemia trademark)
[Main Menu] : << Back Next >>